OVČARSKO-KABLARSKI MANASTIRI

MONAŠKI ŽIVOT I STRADANJA U XIX I XX VEKU

UVODNE NAPOMENE

Posle prikazivanja manstira Žiče i Studenice u vremenu ispred Drugog svetskog rata i za vreme rata od 1941. do 1945. godine i jedno kraće vreme posle toga, imao sam nameru da dam jedan kraći pogled i na druge manastire u tadašnjem vremenu žičke eparhije, čiji je arhijerej još uvek bio vladika Nikolaj Velimirović. Međutim, imajući u vidu materijal koji mi je poznat i koji sam sakupio o ovčarskim i drugim manastirima, pokušaću da o njima dam jedan opširniji opis i pregled sa dosta podataka i ličnosti, kako bi čitaoci imali jasniju sliku o vremenu i manastirima o kojima se govori.

Ovo sam preuzeo da pišem po blagoslovu i predlogu episkopa šabačko-valjevskog Jovana, sinovca vladike Nikolaja, episkopa žičkog Stefana, mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija, episkopa zahumsko-hercegovačkog Atanasija Jevtića, valjevskog oca prote Đorđa Koldžića i drugih prijatelja.

Što se tiče ovčarsko-kablarskih manastira i njihovih žitelja, pogotovo manastira Jovanja, koristiću iscrpnije Jovanjski letopis, delom i Blgoveštenjski, zatim beleške oca igumana Rafaila Topalovića, duhovnika manastira Nikolja, kazivnja starijih jovanjsko-nikoljskih sestara koje pamte događaje i izlaganje drugih ovčarskih monaha. Iako je prikupljeno dosta istorijske građe, proverenih kazivanja i svedočanstava, ipak, ovo ne može biti potpuna slika o životu i istorijskim zbivanjima ovih manastira i njihovih žitelja. Jovanjski letopis sačinio je jovanjski duhovnik arhimandrit Serafim, koji ga je počeo marljivo pisati 6. marta 1941. godine. U njemu je opisan dolazak sestara iz manastira Kališta u Makedoniji u gotovo zapusteli stari manastir Jovanje 1936. godine. Pišući uvodni deo letopisa, on veli:" Ovo bogougodno i za buduće naraštaje korisno delo sa Božjom pomoću, u svojoj smernosti počinje duhovnik devojačke obitelji u manastiru Sveto Jovanje arhimandrit, nedostojni Serafim, pre primanja monaškog čina prota Petar V. Popov - Rus..."

Na početku letopisa otac Serafim daje kratak opis ovčarsko-kablarskih manastira i neke važnije istorijske događaje, koje ovde unosimo, u vezi sa "zbegovima", koje dokumentuje, što je, smatramo, vredno pomenuti. Zato ću i ja ovde taj deo Letopisa uzeti i pokazati ga čitaocu uz izvesne pravopisne i druge izmene i dopune, kako bi se stekla jasnija slika tih događaja i toga vremena.

Na Ivanjdan 1989. u Prizrenu